Willy Schuyesmans, 9 februari 2006
De Schola Cantorum Karolus Magnus heeft iets met bijzondere invalshoeken. Dat bewezen ze al met hun dubbel-cd La Divina Commedia Gregoriana, waarop ze een Dante-cyclus brachten waarbij de gregoriaanse gezangen je leiden langs hel, louteringsberg en paradijs.
Ook voor deze nieuwe cd kozen ze een zeer originele invalshoek: het beeld van Christus, Imago Christi, zoals dat door de eeuwen heen ervaren, gevierd en beleden is en tot uitdrukking komt in de teksten van gregoriaanse zangen uit de diverse tijden. Ze onderscheiden daarbij vier periodes: de apostolische tijd tijdens de eerste twee eeuwen na Christus, de periode van de kerkvaders van de 3e tot de 6e eeuw, de middeleeuwen van begin 6e tot eind 15e eeuw en de nieuwe tijden van de 16e eeuw tot vandaag.
Dankzij de knap uitgevoerde bijbehorende tweetalige brochure (40 pagina’s) kom je meer te weten over de achtergronden van de gezangen. Vooral de tijd van de kerkvaders was voor mij een openbaring, omdat je aan de tekst van de gezangen kon aflezen welke ketterij men op dat moment alweer aan het bestrijden was. Of je komt er te weten waarom de term ‘Moeder Gods’ plots opduikt na het jaar 325. Het concilie van Efese had namelijk net de ketterijen veroordeeld van Arius en Nestorius, die alleen de menselijkheid van Christus wilden aanvaarden. En dus heette Maria voortaan moeder Gods om dat nog eens extra te benadrukken. Zo is ook de tekst van het Gloria (dat we hier in de mooie Ambrosiaanse modus kunnen horen) een reactie op het Arianisme waar het de nadruk legt op de eniggeboren Zoon van de Vader, Heer God, die zit aan de rechterhand van de Vader en die de goddelijke namen draagt van Heilige en Allerhoogste.
Muzikaal interessant zijn ook een aantal minder bekende of zelfs vrijwel onbekende gezangen die al jaren tussen de plooien van concilies zijn gevallen of om andere redenen vrijwel nooit meer worden uitgevoerd. Het gaat daarbij niet alleen om volbloed liturgische gezangen, maar er kan ook wel eens een devotioneel gezang uit de middeleeuwen als ‘O quantum in cruce’ bij, waarin veel aandacht gaat naar het hart van de Gekruisigde, dat uit liefde tot de zondaars gewond werd.
De Schola Cantorum Karolus Magnus zingt met een krachtig geluid als uit één stem, maar dat weten we natuurlijk al van hun vorige cd’s en uitvoeringen. Een mooi, rustig geluid dat de teksten vrij verstaanbaar brengt en de zang uitvoert volgens de moderne wetenschappelijke inzichten. Enig minpuntje voor mij: er had af en toe wel iets meer tempo mogen in zitten. Voor twee cd’s vol klinkt de muziek vaak net iets te plechtig en te gedragen. Maar, ik geef toe, dit is hoofdzakelijk een kwestie van smaak.